W roku 2012 z inicjatywy mec. Lecha Obary powstało stowarzyszenie Patria Nostra – niezależna, apolityczna organizacja non-profit, która organizuje bezpłatną pomoc prawną w sprawach dotyczących kłamliwego określenia typu „polskie obozy zagłady”, toczących się przed sądami w Polsce i Niemczech. Prawnicy Stowarzyszenia w procesach reprezentowali m. in. Karola Tenderę, Zbigniewa Osewskiego, Stanisława Zalewskiego i Janinę Luberdę-Zapaśnik.
Główne cele, które Stowarzyszenie realizuje od tego czasu to przede wszystkim działania na rzecz rozwoju świadomości narodowej, historycznej, kulturowej, działania na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, ochrony praw człowieka i rozwoju demokracji, upowszechniania wartości patriotycznych i obywatelskich, wspieranie aktywności społecznej oraz prowadzenie działalności w zakresie pomocy prawnej, edukacyjnej, oświatowej, wychowawczej oraz naukowej.
Przedmiotem działalności Stowarzyszenia Patria Nostra jest podejmowanie interwencji w związku ze sprawami o charakterze społecznym, reprezentowanie przed organami władzy i administracji państwowej i samorządowej oraz sądami i organami egzekucyjnymi. Do działalności zaliczamy również świadczenie porad prawnych i obywatelskich, opracowywanie opinii i ekspertyz, prowadzenie szkoleń, konferencji, debat i konsultacji, a także popieranie i inicjowanie działań mających na celu zmianę przepisów prawa lub ich stosowania.
Stowarzyszenie prowadzi swoje działania zarówno w kraju, jak i poza jego granicami.
Działania podejmowane są w interesie społecznym osób bezpośrednio poszkodowanych. Realizacja zadań ma charakter ciągły. Tak dzieje się w przypadku podejmowania interwencji, poradnictwa prawnego i obywatelskiego, a także działań związanych ze stosowaniem oraz zmianą przepisów prawa. Stowarzyszenie realizuje również swoje cele poprzez działania w ramach projektów, które współfinansuje ze środków zewnętrznych.
Początkowo główną misją Stowarzyszenia Patria Nostra pozostawała obrona dobrego imienia Polski, czego sztandarowym przykładem jest wieloletnia batalia sądowa z kłamliwymi określeniami typu „polskie obozy zagłady” publikowanymi w zagranicznych środkach masowego przekazu. W ramach tej walki prawnicy Stowarzyszenia reprezentowali m.in. byłego więźnia niemieckiego obozu koncentracyjnego w Auschwitz Karola Tenderę w sporze sądowym z niemiecką stacją ZDF, na której portalu internetowym użyto określeń „polskie obozy zagłady Majdanek i Auschwitz”.
W celu wsparcia działań na rzecz obrony dobrego imienia Polski Stowarzyszenie wraz z Ministerstwem Spraw Zagranicznych realizowało w latach 2017-2018 projekty w ramach zadania publicznego „Współpraca w dziedzinie dyplomacji publicznej”. W ramach projektów zorganizowano m.in. konferencję naukową w warszawskiej siedzibie IPN pod hasłem „Prawda historyczna a odpowiedzialność prawna. Rozważania na gruncie zniekształcania pamięci o niemieckich zbrodniach popełnionych podczas II Wojny Światowej”. W 2018 r. Stowarzyszenie Patria Nostra współorganizowało w amerykańsko-żydowskim Touro College w Berlinie spotkanie z byłym więźniem niemieckiego obozu koncentracyjnego, Stanisławem Zalewskim.
W ramach tego projektu Stowarzyszenie wydało książkę pod redakcją prof. Arkadiusza Radwana i dr Marcina Berenta. „Prawda historyczna a odpowiedzialność prawna za jej negowanie lub zniekształcanie”. Publikacja powstała w oparciu o zebrane przez Stowarzyszenie doświadczenia w prowadzonych procesach przeciwko zagranicznym mediom, używającym zakłamującego historię określenia typu „polskie obozy zagłady”. Stanowi wkład przedstawicieli świata naukowego, współdziałających ze Stowarzyszeniem Patria Nostra przy przygotowywaniu wyżej wspomnianych procesów. Jest cennym źródłem wiedzy i podstawą do dyskusji na temat polskiej polityki historycznej. Wśród autorów znajdują się m. in. mec. Lech Obara i mec. Szymon Topa ze stowarzyszenia Patria Nostra. Publikacja doczekała się już wielu cennych recenzji.
Oprócz tego prawnicy Stowarzyszenia brali udział w akcjach ściśle prawnych, w tym wytaczali przed polskimi sądami pozwy w imieniu byłych więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych przeciwko mediom fałszującym historię II wojny światowej. Postępowania sądowe, dzięki nawiązaniu kontaktów zagranicznych były prowadzone także na terenie Niemiec. Efektem akcji prawnej było powstanie nowych kategorii dóbr osobistych – godności narodowej i tożsamości narodowej. Z dorobku prawników Stowarzyszenia będą mogli w przyszłości korzystać inni pokrzywdzeni. Stowarzyszenie zaś nabyło bezcenną wiedzę w przedmiocie organizacji tak skomplikowanych wydarzeń.
W roku 2019 i 2020 stowarzyszenie Patria Nostra z sukcesem zrealizowało projekt „Wizerunek Polski w mediach zagranicznych”, finansowany ze środków Narodowego Instytutu Wolności w ramach PROO3. W ramach projektu Stowarzyszenie Patria Nostra powołało swojego przedstawiciela/rzecznika operującego na terenie Niemiec. Rzecznik zajął się monitoringiem niemieckich mediów, mając wkład w podpisanie ważnej ugody zawartej przed Sądem Krajowym w Münster 16 grudnia 2019 r. między wydawcą gazety Westfälische Nachrichten a Stowarzyszeniem Patria Nostra. W ramach tej ugody gazeta opublikowała artykuł „We własnej sprawie: Wyciągnąć wnioski z wojny” w którym przeprosiła za zwrot „polski obóz zagłady w Sobiborze”.
W roku 2020 Stowarzyszenie zrealizowało też projekt współfinansowany ze środków MSZ w ramach programu Dyplomacja Publiczna 2020 zatytułowany „Międzynarodowy dialog o współczesnych sposobach upamiętniania prawdy o niemieckim ludobójstwie na terenie okupowanej Polski”. Rezultatem tego projektu była międzynarodowa konferencja naukowa na temat niemieckich zbrodni na terenie okupowanej Polski. W konferencji udział wzięło szereg uznanych naukowców. Oprócz tego ponad 700 osób zalogowało się na konferencję, aby obejrzeć ją on line.
Patria Nostra współpracuje też ściśle z zespołem adwokatów z Dusseldorfu i Monachium w zakresie poszukiwań oskarżycieli posiłkowych i świadków w postępowaniach karnych toczących się na terenie Niemiec, a dotyczących zbrodni popełnionych w obozach Majdanek, Stutthof oraz Auschwitz. Porozumienie w tej sprawie zostało zawarte z mec. Rajmundem Niwinskim, który reprezentuje potomków ofiar w/w obozów w procesach toczącym się przed Sądem Krajowym w Hamburgu.
Z czasem Stowarzyszenie rozszerzyło zakres swojej działalności na zadania związane z szeroko pojętą świadomością prawną społeczeństwa. W tym celu do statutu Stowarzyszenia zostało wpisane powołanie Centrum Praw Wykluczonych. W jego ramach członkowie Stowarzyszenia zarówno prowadzili sprawy pro bono, jak i angażowali się w ogólnopolskie akcje informacyjne. Głośnym echem odbiły się zwłaszcza sprawy nieuczciwych komorników. W efekcie wytrwałych działań prawników Stowarzyszenia w czterech sprawach doszło do skazania nieuczciwych komorników. W jednej ze spraw komornik został skazany na 2,5 roku bezwzględnego więzienia. Ten bezprecedensowy wyrok wywołał debatę na temat potrzebnych zmian w systemie egzekucji sądowej. Wspomniane głośne medialnie sprawy przyczyniły się do zmian w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym oraz w przepisach o komornikach wprowadzonych w styczniu 2019 r. Dzięki aktywności medialnej członków Stowarzyszenia, zaczęły się do niego zwracać osoby pokrzywdzone przez wymiar sprawiedliwości.
Bogate doświadczenie sprawiło, że wokół Centrum Praw Wykluczonych powstało środowisko osób będących ofiarami patologii naszego systemu prawnego, jak i środowisko dobrze wykwalifikowanych prawników niosących pomoc poszkodowanym jednostkom i grupom osób.
To sprawiło, że w roku 2020 Stowarzyszenie wygrało konkursy na prowadzenie w roku bieżącym 5 punktów nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego w woj. warmińsko-mazurskim.
Przedstawiciele Stowarzyszenia Patria Nostra często występują w mediach jako eksperci w zakresie spraw związanych z problematyką stosowania określeń typu „polskie obozy zagłady”, ale nie tylko. Prawnicy Stowarzyszenia posiadają również szeroką wiedzę z zakresu roszczeń niemieckich tzw. „późnych przesiedleńców”, a także na temat spraw o dużym znaczeniu społecznym, jak na przykład problematyka wprowadzonej nowelizacją ustawy o Sądzie Najwyższym instytucji Skargi Nadzwyczajnej i jej efektywności. Stowarzyszenie podjęło współpracę z politykami (poseł Iwona Arent), środowiskiem sędziowskim (sędzia Leszek Bosek, sędzia Wiesław Johann) i naukowcami (dr nauk prawnych Janusz Roszkiewicz, prof. UJ Izabela Lewandowska-Malec) w sprawie konieczności przedłużenia terminu na składanie Skarg Nadzwyczajnych dla spraw zakończonych przed 2018 rokiem. Działania te zakończyły się pełnym sukcesem. 18 lutego b.r. Prezydent RP Andrzej Duda zadeklarował, że składa do Sejmu projekt nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym przewidujący m.in. wydłużenie terminu na wnoszenie skargi nadzwyczajnej z trzech do pięciu lat. To jednak nie koniec walki. Przed nami kolejny etap – udzielenie pomocy Rzecznikowi Praw Obywatelskich i Prokuratorowi Generalnemu w rozpatrywaniu wniosków poprzez przyznanie stronom prawa do bezpośredniego składania do Sądu Najwyższego Skarg Nadzwyczajnych z zastosowaniem przymusu adwokackiego i instytucji przedsądu. Dzięki wieloletniej działalności i nabytym doświadczeniu, Stowarzyszenie Patria Nostra ma możliwość realizacji swoich celów statutowych w zakresie działania na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, upowszechnienia wartości patriotycznych i obywatelskich, a także działalności edukacyjnej. O swoich działaniach informuje za pośrednictwem oficjalnych komunikatów, odbiorcami których są przedstawiciele prasy, radia, telewizji i portali internetowych. Zawsze wzbudzają one duże zainteresowanie opinii publicznej. W samym 2020 r. Stowarzyszenie Patria Nostra i jego prawnicy zaznaczyli swoją obecność w następujących tytułach prasowych i programach stacji radiowych i telewizyjnych: Rzeczpospolita; Do Rzeczy; Nasz Dziennik; Gazeta Prawna; Gazeta Polska; Polskie Radio Jedynka, Polskie Radio 24; Radio WNET; TVP Info, TVP1, TVP2; Radio Olsztyn; Radio Maryja; Polsat, Polsat News; TVN; Telewizja Trwam; Telewizja Republika; Wirtualna Polska; Onet.pl; wPolityce; TVP3 Olsztyn.
